Οι συνήθειες μας είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων μας, με την προϋπόθεση βέβαια πως δε θα τις βαρεθούμε!

Οι συνήθειες, αυτές οι αυτοματοποιημένες ενέργειες που επαναλαμβάνουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, μας βοηθούν να επιτύχουμε τους στόχους μας. Θέλετε να χάσετε βάρος; Κάντε συνήθεια σας να τρώτε πρωινό αντί να το παραλείπετε. Θέλετε να γράψετε ένα μυθιστόρημα; Κάντε συνήθεια σας το να ξυπνάτε μισή ώρα νωρίτερα το πρωί και να γράφετε. Ο δεσμός μεταξύ των συνηθειών και των στόχων είναι ένα θέμα τόσο συναρπαστικό που έχει οδηγήσει στη συγγραφή πολλών βιβλίων!

Αυτό που κανείς δεν αναφέρει – αλλά είναι πολύ σημαντικό- είναι ότι οι ίδιες συνήθειες που καθορίζετε για να επιτύχετε τους στόχους σας μπορούν να στραφούν εναντίον σας. Όταν είμαστε πολύ συνηθισμένοι σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά που εκτελούμε καθ ‘οδόν προς ένα στόχο, είναι πιο πιθανό να τα παρατήσουμε. Όπως μια ταινία που έχει ξεχαστεί με την πάροδο πολλών χρόνων, ο στόχος μας γίνεται βαρετός και αναζητούμε νέες προκλήσεις.

Σε μια μελέτη, φοιτητές ζητήθηκαν να καταγράψουν αυτά που κάνουν σε διάστημα μίας ώρας για δυο μέρες. Οι φοιτητές ρωτήθηκαν επίσης για το πώς αισθάνονταν για τη συμπεριφορά τους σε κλίμακα που κυμαίνεται από πολύ αρνητική έως πολύ θετική. Αυτό που διαπίστωσαν οι ερευνητές ήταν πώς όταν έκαναν κάτι από συνήθεια, οι φοιτητές ανέφεραν ότι αισθάνονταν λιγότερο έντονα συναισθήματα – και, ειδικότερα, λιγότερη υπερηφάνεια. Αυτό ίσχυε ακόμη και όταν οι συνήθειες ήταν κάποτε ευχάριστες, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης ή το να βρίσκονται με φίλους. Το ίδιο ισχύει επίσης για συμπεριφορές που ήταν σημαντικές για την επίτευξη μακροπρόθεσμων στόχων. Η εργασία και η μελέτη, δύο δραστηριότητες που συμβάλλουν σε μια μελλοντική σταδιοδρομία, δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστες ή δυσάρεστες για τους μαθητές όταν τις έκαναν από συνήθεια.

Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται «ο διπλός νόμος των συνηθειών»: Η επανάληψη έχει πολλαπλά αποτελέσματα. Ένα από αυτά είναι η ενίσχυση της μνήμης για μια ενέργεια, έτσι ώστε οι συνήθεις να γίνονται ισχυρότερες. Το άλλο είναι η αποδυνάμωση της συναισθηματική σας ανταπόκριση (η πλήξη ξεκινά), έτσι ώστε δεν παίρνετε πλέον μεγάλη ικανοποίηση από αυτό που κάνετε.

Ακόμη και οι συνηθισμένες και οι απλές ενέργειες όπως το βούρτσισμα των δοντιών επηρεάζονται από το πρόβλημα της συνήθειας.Έχει παρατηρηθεί ότι μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων βουρτσίζουν επιμελώς τα δόντια τους το πρωί, αλλά το βραδινό βούρτσισμα συνήθως παραμελείται όταν είναι κουρασμένοι ή απασχολημένοι.

Πώς να καταπολεμήσετε την πλήξη που προκύπτει από τις συνήθειες:

Ενώ υπάρχουν πολλές συμβουλές για το πώς να δημιουργήσετε συνήθειες που θα σας βοηθήσουν να εκπληρώσετε τους στόχους σας, υπάρχει λίγη έρευνα για το τι πρέπει να κάνετε όταν αυτές οι συνήθειες γίνονται βαρετές. Τι κάνουμε λοιπόν;

Ένας τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι ξεπερνούν αυτή την πρόκληση είναι βρίσκοντας πώς να προσθέσουν ενδιαφέρον, διασκέδαση ή πάθος σε αυτές τις συνήθειες που τους βοηθούν να πετύχουν τον στόχο τους. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να κάνετε τις συνήθειές σας και πάλι δελεαστικές.

Προσοχή όμως: Παραδόξως, μερικές φορές μειώνουμε την απόλαυση μας ακόμη περισσότερο προσπαθώντας να αναζωογονήσουμε την προσπάθειά μας. Μπορεί να είναι δελεαστικό να προκαλέσουμε τον εαυτό μας με νέες συμπεριφορές που θέτουν τον πήχη ακόμη υψηλότερα- για παράδειγμα, μπορείτε να πιέσετε τον εαυτό σας να εργάζεται για το μυθιστόρημά σας για 45 λεπτά κάθε πρωί αντί για μισή ώρα. Αλλά αν απλώς κάνετε μια οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμα κι αν πρόκειται για μια αλλαγή που είναι επωφελής για την επίτευξη του στόχου σας, δεν θα κάνετε αυτομάτως τη δραστηριότητα πιο συναρπαστική.

Θέλετε να αλλάξετε πράγματα με σκοπό να γίνουν διασκεδαστικά πάλι, και όχι λιγότερο διασκεδαστικά. Το να αφιερώσετε χρόνο για να σκεφτείτε το τι κάνει κάτι διασκεδαστικό για εσάς είναι ζωτικής σημασίας για τους στόχους σας.

Επικεντρωθείτε στο να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας έτσι ώστε να σας δίνει ουσιαστική χαρά, την αίσθηση ότι αγαπάτε αυτό που κάνετε και ότι είναι σωστό για σας. Όταν ασχολούμαστε με δραστηριότητες που μας δίνουν αυτή την αίσθηση χαράς, τείνουμε να δουλεύουμε πιο σκληρά και να πετυχαίνουμε καλύτερα. Εάν μπορέσετε να ενσωματώσετε τη χαρά στις συνήθειες θα σας οδηγήσουν στον στόχο σας, θα έχετε να μεγαλύτερη επιτυχία στην επίτευξη του.

Αν νιώθετε ότι ο στόχος σας έχει πέσει σε τέλμα, σκεφτείτε πώς μπορείτε να τον κάνετε και πάλι δελεαστικό.

Για παράδειγμα, ας πούμε ότι ο στόχος σας είναι να τρώτε πιο υγιεινά. Αφού αποφασίσετε να προσθέσετε περισσότερα λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως στη διατροφή σας, έχετε φτάσει σε μια καλή ρουτίνα μαγειρέματος υγιεινών γευμάτων τους τελευταίους μήνες. Ξαφνικά, βρίσκετε τον εαυτό σας να καταναλώνει όλο και πιο συχνά fast food. Η συνήθειά σας για το μαγείρεμα ενός υγιεινού δείπνου έχει στραφεί εναντίον σας, έγινε βαρετή και σας οδήγησε στο fast food.

Η λύση; Καθίστε και σκεφτείτε νέους ελκυστικούς τρόπους για να φάτε λαχανικά και δημητριακά. Σας αρέσει να πηγαίνετε σε εστιατόρια; Σχεδιάστε να πάτε στο δείπνο δύο φορές την εβδομάδα για τον επόμενο μήνα και να παραγγείλετε μόνο πιάτα λαχανικών. Πιστεύετε ότι η δοκιμή νέων συνταγών είναι διασκεδαστική; Προκαλέστε τον εαυτό σας να μαγειρέψει νέες συνταγές κάθε μέρα!

Φυσικά, δεν θέλουμε να υιοθετήσουμε συμπεριφορές που θα θέσουν σε κίνδυνο την ικανότητά μας να επιτύχουμε τους στόχους μας. Η πρόκληση είναι να υπολογίσετε πώς να αλλάξετε τα πράγματα αρκετά στο μυαλό σας, διατηρώντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα. Εάν κάθε πιάτο λαχανικών που παραγγείλετε στα εστιατόρια φορτώνεται με κρέμα και τυρί, το πρόσθετο λίπος στη διατροφή σας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τον αρχικό σας στόχο να τρώτε πιο υγιεινά.

Είναι φυσιολογικό ενώ δουλεύετε προς την επίτευξη των στόχων σας να νιώσετε κάποια στιγμή ότι πλέον οι στόχοι σας δε σας φαίνονται τόσο δελεαστικοί και ικανοποιητικοί. . Όταν συμβεί αυτό, μπορείτε να αποφασίσετε να τροποποιήσετε τους στόχους σας ή να προσπαθήσετε να αποκαταστήσετε τη διαδικασία. Η προσθήκη της διασκέδασης σε μια βαρετή ρουτίνα είναι μια επιτυχημένη στρατηγική, ειδικά όταν βρίσκεστε μακριά από τη γραμμή τερματισμού.