Είναι γνωστό ότι ορισμένα συστατικά τροφίμων μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικά, γιατί περιέχουν μια ασυνήθιστα υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα συμβάλλουν στηνκαλύτερη σωματική και ψυχική υγεία.

Ως Ιδιαίτερες «υπερτροφές» χαρακτηρίζονται:

1. Βατόμουρα goji «Το φρούτο των μοναχών του Θιβέτ» Το goji είναι ένας αναρριχώμενος θάμνος που φύεται σε περιοχές μεταξύ Θιβέτ και Μογγολίας. Οι καρποί του έχουν κόκκινο χρώμα, όψη και μέγεθος σταφίδας και είναι εξαιρετικά πλούσιοι σε βιταμίνες Α, Β, C και Ε, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά και μεταλλικά στοιχεία, ιδίως σε σίδηρο. Βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στην ενίσχυση της όρασης, στην καλύτερη λειτουργία ήπατος, νεφρών και νευρικού συστήματος, ενώ θεωρούνται ιδιαίτερα αποτελεσματικοί για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Εργαστηριακές δοκιμές σε χυμούς των καρπών του έδειξαν ότι έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που βοηθά στη μείωση της κυτταρικής γήρανσης και στην αναστολή της οξείδωσης της LDL-χοληστερίνης.

2. Ιπποφάες «ο βασιλιάς των φυτών» Από τους αρχαιότερους θάμνους της Ευρώπης και της Ασίας. Λέγεται πως οφείλει το όνομά του στη συνήθεια των αρχαίων Ελλήνων να τρέφουν τα άλογά τους με τους πορτοκαλί καρπούς και τα φύλλα του. Περιέχει πάνω από 190 θρεπτικά συστατικά, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν τα λιπαρά οξέα ω-3 και ω-7 (παλμιτολεϊκό οξύ). Το ιπποφάες συμβάλλει στην προστασία των κυτταρικών μεμβρανών από τις ελεύθερες ρίζες, στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, στην αναζωογόνηση του δέρματος, ενώ έχει το δικό του μερίδιο συνεισφοράς στην αύξηση της ζωτικότητας, της αντοχής και στη βελτίωση των πνευματικών λειτουργιών. Ως τροφή είναι εξαιρετικά δυσεύρετη κι έτσι είναι πιο εύκολο να καταναλωθεί με τη μορφή συμπληρώματος ή συμπυκνωμένου χυμού. Υπάρχει επίσης ως συστατικό σε αρκετά καλλυντικά αντιγήρανσης, ενώ οι κάψουλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για εξωτερική χρήση.

3. Κομπούχα «ο πολύτιμος μύκητας» Πρόκειται για ένα ζυμομύκητα που αρκετοί τον γνωρίζουν ως «τσάι της Μαντζουρίας». Ο συγκεκριμένος ζυμομύκητας αναπτύσσεται σε διάλυμα μαύρου ή πράσινου τσαγιού και ζάχαρης με τη βοήθεια «μαγιάς», που συνήθως είναι υγρό από προηγούμενη ζύμωση. Μέσω της ζύμωσης απελευθερώνονται πολλές θρεπτικές ουσίες, μεταξύ των οποίων βιταμίνες, ένζυμα, οργανικά οξέα (γαλακτικό οξύ, οξικό, κιτρικό, νουκλεϊκά οξέα κ.ά.) και προβιοτικά βακτήρια. Ο μοναδικός συνδυασμός των συστατικών του καθιστά το κομπούχα ιδιαίτερα ωφέλιμο ως φυσικό καθαρτικό, αποτοξινωτικό, ενισχυτικό της ηπατικής λειτουργίας και γενικότερα πολύτιμο για την άμυνα του οργανισμού. Ωστόσο, λόγω της έντονης καθαρτικής δράσης του, η χρήση του χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.

4. Νατό «ο καθαριστής των αγγείων» Παραδοσιακό ιαπωνικό τρόφιμο προερχόμενο από φασόλια σόγιας που έχουν υποστεί ζύμωση. Αποτελεί εξαιρετικά πλούσια πηγή πρωτεϊνών με όλα τα βασικά αμινοξέα, λιπαρών οξέων, βιταμινών Β και Κ, σιδήρου, άπεπτων ινών και φυτικών οιστρογόνων. Περιέχει επίσης μια πεπτιδάση (βακιλοπεπτιδάση F) που πάρα πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι διαθέτει την ικανότητα να προλαμβάνει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα, οι οποίοι προκαλούν εμφράγματα και εγκεφαλικά, ακόμη και να διαλύει τους υπάρχοντες. Όταν καταναλώνεται ως κανονική τροφή, συνήθως αναμεμιγμένη με σάλτσα σόγιας και βραστό ρύζι, έχει κολλώδη υφή και χαρακτηριστική βαριά μυρωδιά μαγιάς τυριού, μάλλον δυσάρεστη.

5. Νόνι: «ο καρπός των θεών» Φρούτο που καταναλώνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από τους κατοίκους του Νότιου Ειρηνικού. Είναι επίσης πολύ δημοφιλές σε Αυστραλία, Κίνα και Ινδία, ενώ τα τελευταία χρόνια κατέκτησε ΗΠΑ και Ευρώπη. Σήμερα ξεζουμίζουν το άγριο φυτό (Morinda citrifolia L.) και συσκευάζουν το χυμό του. Ο χυμός θεωρείται πολύ θρεπτικός και αντιοξειδωτικός, γιατί περιέχει ένα ευρύ φάσμα συστατικών, εν μέρει σπάνιων σε άλλα τρόφιμα. Ένα από αυτά, η ζερονίνη, είναι εξαιρετικά σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων και την επιδιόρθωση των βλαβών τους. Το νόνι, είτε ως καρπός είτε ως συμπυκνωμένος χυμός, βοηθάει στην προστασία του οργανισμού από τοξίνες και ελεύθερες ρίζες, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, έχει ήπια αναλγητική δράση, ενώ διασφαλίζει την καλή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το έντερο.

6. Σιταρόχορτο «η δύναμη της αναγέννησης» Είναι ο βλαστός που παράγεται από σπόρο σταριού. Περιέχει περισσότερες από εκατό πολύτιμες ουσίες και είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε χλωροφύλλη. Μεταξύ άλλων, η χλωροφύλλη βοηθάει στη μεταφορά οξυγόνου στον οργανισμό και ενεργεί ως μέσο καθαρισμού εντέρων, νεφρών, ήπατος και κυκλοφορικού συστήματος. Το σιταρόχορτο αποχυμώνεται και πίνεται αναμεμιγμένο με άλλους χυμούς ή/και μόνο του. Επειδή δεν περιέχει γλουτένη, δεν επηρεάζει αρνητικά άτομα με αλλεργία στο στάρι. Μπορεί επίσης να καταναλωθεί με τη μορφή ταμπλέτας ή σκόνης διαλυτής σε νερό. Είναι χρήσιμο σε προγράμματα αποτοξίνωσης, σε δερματολογικές παθήσεις και για την προστασία των πνευμόνων από ατμοσφαιρικούς ρύπους. Συμβάλλει στην αύξηση του αιματοκρίτη, στην αποκατάσταση των γενετήσιων ορμών, στον έλεγχο του σακχάρου και στην καλή υγεία του εντέρου. Με εξωτερική χρήση βοηθάει το δέρμα, τα μαλλιά και τη στοματική υγιεινή.

7. Σπόροι Chia «η αρχαία τροφή του μέλλοντος» Ανήκουν στην ομάδα των δημητριακών και είναι περισσότερο γνωστοί ως τροφή οικόσιτων ωδικών πτηνών. Οι Ινδιάνοι της Αμερικής, οι οποίοι τους χρησιμοποιούσαν εδώ και αιώνες, πίστευαν ότι αυξάνουν την αντοχή και ότι παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Οι σπόροι Chia αποτελούν πλούσια πηγή άπεπτων ινών, πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (ιδίως ω-3), αντιοξειδωτικών, ασβεστίου, βορίου και πρωτεϊνών. Εάν αναμιχθούν σε νερό και τους αφήσουμε περίπου 30 λεπτά, αποκτούν τη μορφή ζελατίνας σχεδόν συμπαγούς. Αυτό γίνεται και μέσα στο στομάχι μας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα φυσικό εμπόδιο που αφενός δημιουργεί ταχύτερο κορεσμό της πείνας, αφετέρου καθυστερεί τη μετατροπή των υδατανθράκων και συνεπακόλουθα την άνοδο του σακχάρου του αίματος.

8. Χλωρέλα «η πράσινη μαγεία της φύσης» Πράσινο φύκι του γλυκού νερού, πλούσιο σε χλωροφύλλη. Παρέχει συμπυκνωμένη και εύπεπτη πρωτεϊνη, είναι πλούσια σε νουκλεϊκά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία (πηγή του δυσεύρετου γερμανίου) και ένζυμα. Λόγω του υψηλού περιεχομένου της σε κυτταρίνη (περίπου 20%), διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού: η κυτταρίνη, η οποία δεν διασπάται από το πεπτικό μας σύστημα, προσκολλάται και συνδέεται με βαριά μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες και αποβάλλεται μαζί με αυτά απ τον οργανισμό. Η χλωρέλα βοηθάει επίσης στην καλύτερη οξυγόνωση των ιστών (κυρίως λόγω της χλωροφύλλης) και στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Περαιτέρω, ωφελεί την πέψη, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, υποκινώντας την αύξηση της φυσικής χλωρίδας του εντέρου, ενώ ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείροντας την παραγωγή ιντερφερόνης, που αυξάνει την παραγωγή λευκοκυττάρων.

9. Αλόη «το φυτό της αθανασίας» Ένα από τα φυτά με τις περισσότερες επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπευτικές ιδιότητες. Στις θερμές χώρες ευδοκιμούν πάνω από 200 διαφορετικά είδη της, ενώ στην Ελλάδα ελάχιστα και μεταξύ αυτών η αλόη η γνήσια (αλόη βέρα). Τα εκχυλίσματά της είναι γνωστά για τις χρήσεις τους στην κοσμετολογία, φημίζονται δε για την ευεργετική τους δράση στο δέρμα (ενυδάτωση, καθαρισμός, θεραπεία). Τα πόσιμα εκχυλίσματα αλόης, με τη μορφή συμπυκνωμένου χυμού ή κάψουλας, περιέχουν πάνω από 200 ενεργά συστατικά, όπως βιταμίνες, ένζυμα, ανόργανες ουσίες, αμινοξέα, πολυσακχαρίτες κ.ά., και χρησιμοποιούνται κυρίως για τις υπακτικές και καθαρτικές τους ιδιότητες καθώς και σε προγράμματα αποτοξίνωσης. Η αλόη έχει αντιβακτηριακή, αντιμυκητιακή και τονωτική δράση, ενδυναμώνει το ήπαρ, συνεισφέρει στον έλεγχο του σακχάρου, βοηθάει στην πέψη, ανακουφίζει το ερεθισμένο πεπτικό σύστημα και καταπραΰνει τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου.

10. Σπιρουλίνα «το φαγητό των αστοναυτών» Πρόκειται για ένα φαγώσιμο κυανό – πράσινο μικροφύκος που περιέχει περισσότερες από 100 πολύτιμες θρεπτικές ουσίες και αποτελεί εξισορροπημένο και πλήρες τρόφιμο, ένα από τα πιο πλούσια που μας έχει δώσει η φύση. Πρόκειται για μια υπερσυμπυκνωμένη τροφή πλούσια σε πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, καλά λιπαρά, αντιοξειδωτικά, φυτοθρεπτικά (φυκοκυανίνη, σπιρουλάνη, χλωροφύλλη), μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες (συμπεριλαμβανομένης και της Β12), ένζυμα και προβιοτικά. Η σπιρουλίνα αυξάνει την ενεργητικότητα, καλυτερεύει την πέψη, βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου ενισχύοντας και εξισορροπώντας τη μικροβιακή του χλωρίδα, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, συνεισφέρει στην αποτοξίνωση του οργανισμού, προάγει την υγεία του δέρματος, βοηθάει στην ελάττωση της όρεξης και εμμέσως στην απώλεια βάρους. Επιπλέον, ευνοεί την απορρόφηση και τη βιοδιαθεσιμότητα των συστατικών που προσλαμβάνουμε από τις άλλες τροφές, συμβάλλοντας έτσι στην επαρκέστερη θρέψη του οργανισμού. Σύμφωνα με νεώτερες έρευνες στη σπιρουλίνα, έχουν αποδοθεί αντικαρκινικές ιδιότητες, ρυθμιστική δράση για τη χοληστερίνη, ενισχυτική δράση για το ανοσοποιητικό, αντιγηραντική δράση και γενικότερη αναζωογονητική επίδραση στον οργανισμό.

11. Αμάρανθος «ο ξεχασμένος καρπός της ζωής» Ο θρύλος του Αμαράνθου μπορεί να ανιχνευθεί στην εποχή των Ίνκας, οι οποίοι πίστευαν ότι ο σπόρος διέθετε υπερφυσικές δυνάμεις. Επί τέσσερις αιώνες κανείς δεν μιλούσε γι’ αυτόν έως ότου επιστήμονες τον ανακάλυψαν ξανά μέσα από μελέτες και επιβεβαίωσαν ότι οι μικροσκοπικοί σπόροι Αμαράνθου περιέχουν έναν σημαντικό αριθμό από οφέλη. Αυτό που είναι εξαιρετικό με τον Αμάρανθο είναι τα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδά του σε λυσίνη. Αυτό κάνει την πρωτεΐνη Αμαράνθου εξαιρετικά πολύτιμη κι έχει βρεθεί ότι ωφελεί τον μεταβολισμό καθώς επίσης ότι συνδέεται με την επιβράδυνση του γήρατος διότι φτιάχνει πολλή καρνιτίνη η οποία με την σειρά της μπορεί να ωφελήσει στην ισορροπία της ενέργειας και της αντοχής. Ο Αμάρανθος είναι επίσης πλούσιος σε ασφαλή λιπαρά οξέα, από τα οποία τα κύρια είναι τα υψηλής ποιότητας λινολενικά οξέα για τα οποία έχει βρεθεί ότι ωφελούν το σώμα σε ότι αφορά την βέλτιστη απόδοση και ευεξία, μέταλλα μαγνήσιο και σίδηρο, μαζί με ασβέστιο, σε επίπεδα που μπορούν να συνεισφέρουν στις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού σε αυτά τα μέταλλα.

12. Κινόα «η χρυσή τροφή των Ινκας» Η κινόα (ή κίνβα) ήταν κατά τους Ίνκας μια αληθινά χρυσή τροφή, η «μητέρα όλων των δημητριακών», πολύτιμη όσο το καλαμπόκι και η πατάτα. Μόνο που δεν είναι δημητριακό, παρά ο αποξηραμένος καρπός ενός φυτού της Βολιβίας και του Περού. Περιέχει περισσότερες πρωτεΐνες από οποιοδήποτε δημητριακό 16,2% σε σύγκριση με το 14% του σιταριού και το 7,5% του ρυζιού. Έχει υψηλή περιεκτικότητα στα αμινοξέα λυσίνη, μεθιονίνη και κυστίνη και επιπλέον περιέχει όλα τα βασικά αμινοξέα. Η διατροφική της αξία από πρωτεϊνική άποψη πλησιάζει του κόκκινου κρέατος και των γαλακτοκομικών. Επιπλέον όμως έχει πολύ χαμηλότερα λιπαρά από αυτές τις τροφές και φυσικά τις πολύτιμες φυτικές ίνες. Περιέχει επίσης κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και διάφορες βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Είναι μια τροφή ελαφριά και εύπεπτη, πολύ καλή και για ηλικιωμένα άτομα, καθώς ανεβάζει τον αιματοκρίτη, βοηθά στην καλή τροφοδότηση του εγκεφάλου με αίμα και, επιπλέον, έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.

13. Μύρτιλλο «Η άμπελος εν Ίδη» Περιέχει βιταμίνες Α, C, E και Β-καροτίνη, ιχνοστοιχεία κάλιο, μαγνήσιο και φώσφορο, τανίνες, αρβουτίνη (ουρικό αντισηπτικό), μυρτιλλίνη, οργανικά οξέα (γλυκοκινόνες, γλυκοσίδες), σάκχαρα και πηκτίνη και ανθοκυανοσίδες (παρόμοια δράση με τη βιταμίνη Ρ – διαστέλλουν τα αγγεία του αίματος – αντιμετώπιση ανωμαλιών της κυκλοφορίας του αίματος και αιμορραγίες του αμφιβληστροειδή των ματιών) και φυτικές ίνες. Το University of Denton,Τέξας και Πανεπιστήμιο Μίσιγκαν διαπίστωσαν ότι οι πολυφαινόλες του μύρτιλλου συρρικνώνουν τα λιποκύτταρα των πειραματόζωων, προστατεύοντας μάλιστα από τη δημιουργία νέου λιπώδους ιστού. Τμήμα φαρμακευτικής και Βιολογίας- Πανεπιστήμιο Πατρών διαπίστωσαν ότι συγκεκριμένα συστατικά του μύρτιλλου, οι πολυφαινόλες μπορούν να βελτιώσουν τη μνήμη, την ικανότητα μάθησης και προστατεύουν τη νευρική λειτουργία του εγκεφάλου από αλλοιώσεις που εμφανίζονται με την πάροδο της ηλικίας και το Harvard Medical School,Bostone ότι καθυστερούν την νοητική φθορά από την γήρανση κατά 2,5 χρόνια. Συμβάλλει θετικά στην αντιγήρανση, προλαμβάνει τον καρκίνο, βελτιώνει την καρδιακή και εγκεφαλική λειτουργίας και την όραση. Ακόμα διεγείρει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και αυξάνει τον μεταβολισμό

14. Αρώνια «η μελανόκαρπη, προστασία» Περιέχει βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β3, Β5, Β6, Β9, C, E, K, P, πεκτίνη (απορρόφηση της ραδιενέργειας και στην προστασία των οργανισμών)και ανθοκυανίνες. Ομαλοποιεί την αρτηριακή πίεση, προλαμβάνει και αντιμετωπίζει καρδιαγγειακά νοσήματα, ενισχύει τους συνδετικούς ιστούς, μειώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες και αποτοξινώνει το οργανισμό από βαρέα μέταλλα. Αυξάνει την ζωτικότητα του σώματος και βελτιώνει το μεταβολισμό και αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Η αρώνια χρησιμοποιείται για την μείωση της χοληστερίνης σε άτομα που πάσχουν από αθηροσκλήρωση και στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, επειδή συμβάλει στην κανονική διαπερατότητα και ελαστικότητα των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων.