Ως «υπερτροφές» (super foods) χαρακτηρίζονται οι τροφές που περιέχουν πολύ περισσότερα θρεπτικά συστατικά σε σύγκριση με άλλες, συστατικά απαραίτητα για την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και με επιπλέον θετικές επιδράσεις.

Η πιο διάσημη υπερτροφή της Ελλάδας είναι βέβαια η αγαπημένη μας ελιά και το διάσημο ζουμί της, το ελαιόλαδο. Αν και η επιστήμη τώρα ανακαλύπτει τα μυστικά της διατροφής των προγόνων μας και μας ενημερώνει καθημερινά γι’ αυτήν την «καινούρια» κατηγορία τροφών, οι υπερτροφές είναι πολύ απλά οι αρχαιότεροι καρποί και φρούτα που φυτρώνουν πάνω στον πανέμορφο πλανήτη μας. Μερικές από αυτές είναι το Ελαιόλαδο, Ιπποφαές, Αλόη, Κακάο, Goji berry, Μάκα από το Περού, Λάδι καρύδας, Μέσκιτ από το Μεξικό, Νόνι από την Γαλλική Πολυνησία, Βανίλια, Σπιρουλίνα, Αρώνια, Ακάϊ, Μύρτιλλο, Αμάρανθος κ.α.

Οι υπέρμαχοι των υπερτροφών υποστηρίζουν ότι η συστηματική τους κατανάλωση αυξάνει τη ζωτική ενέργεια, αποτοξινώνει και αναζωογονεί το σώμα, το βοηθάει να λειτουργεί καλύτερα, να διατηρείται υγιές και να έχει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις ασθένειες. Τονίζουν μάλιστα ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία είναι ευθέως συγκρίσιμες με εκείνες πολλών φαρμάκων, χωρίς όμως τις παρενέργειές τους, αφού πρόκειται για εντελώς φυσικές τροφές.

Σε κάθε «υπερτροφή» υπάρχουν 100 έως 200 πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία υψηλής βιοδιαθεσιμότητας, ανάμεσα στα οποία και κάποια δυσεύρετα στα συνήθη τρόφιμα. Επομένως, άτομα που έχουν αυξημένες θρεπτικές ανάγκες, όπως οι αθλητές, που δεν διατρέφονται ισορροπημένα, κάνουν δίαιτα αδυνατίσματος ή ακολουθούν ειδικού τύπου διαιτολόγια, όπως αποτοξίνωσης, χορτοφαγίας ή ωμοφαγίας, ωφελούνται σχεδόν πάντα από την κατανάλωση τους. Είναι επίσης ενδεχομένως χρήσιμες σε άτομα με δραστήρια ζωή, που κουράζονται πολύ, έχουν μειωμένη ενέργεια ή νιώθουν εξασθενημένα. Επιπλέον, κάποιες μπορεί να ενισχύσουν τις αποτοξινωτικές και ιαματικές ικανότητες του οργανισμού, συμβάλλοντας έτσι θετικά στη βελτίωση της λειτουργίας του. Η κατανάλωση «υπερτροφών» δεν υποκαθιστά την αναγκαιότητα για μια πιο ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή. Λόγω των αυξημένων στις μέρες μας υποχρεώσεων, της ένταση της ημέρας και του στρες που μας καταβάλει, και κυρίως λόγω της έλλειψης χρόνου, στρεφόμαστε όλοι σε μια γρήγορη διατροφική λύση, που δεν προσφέρει τίποτα στον οργανισμό. Για τον λόγο αυτό αυτού του είδους οι τροφές έχουν αποκτήσει πάρα πολλούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο και έχουν γίνει η νέα τάση της μόδας.

Ο χαρακτηρισμός «υπερτροφή» είναι υποκειμενικός και μπορεί να δοθεί σε πληθώρα καρπών, φυτών αλλά και τροφίμων. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι τα εξής:

Βατόμουρα, Μούρα, Κράνα: Περιέχουν ισχυρές αντιμικροβιακές ουσίες που ενδυναμώνουν το αγγειακό σύστημα, αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και βιταμίνη C. Βελτιώνουν την όραση, την μνήμη και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών και καρκίνου.

Μπρόκολο, Σπανάκι και Πράσινα Φυλλώδη Λαχανικά: Πλούσια σε μεταλλικά άλατα και βιταμίνες όπως το φολλικό οξύ, η β-καροτίνη, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, οι φυτικές ίνες και οι βιταμίνες A, C, K. Μειώνουν τον ρυθμό γήρανσης και προστατεύουν από την εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών, εγκεφαλικού επεισοδίου, παχυσαρκίας και οστεοπόρωσης. Το λάχανο συγκεκριμένα είναι πηγή βιταμίνης Α, βιταμίνης C, καλίου, ιωδίου, μαγγανίου, μαγνησίου, νατρίου φολικού οξέος, φώσφορου και θείου. Βοηθάει σε προβλήματα βρογχίτιδας, άσθματος, ρευματισμών, τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά με έντονη δράση κατά του καρκίνου.

Φασόλια και παράγωγα (σόγια): Περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών, πρωτεΐνης, σιδήρου και φολλικού οξέος. Συμβάλλουν στη ρύθμιση της πέψης, ρίχνουν την χοληστερίνη και προστατεύουν ενάντια στην οστεοπόρωση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον σακχαρώδη διαβήτη και τον καρκίνο του μαστού.

Σολομός και άλλα Λιπαρά Ψάρια: Περιέχουν πρωτεΐνη, σελήνιο, αντιοξειδωτικά και ω-3 λιπαρά οξέα. Τα ω-3 προστατεύουν την καρδιά και τις αρθρώσεις, βελτιώνουν την μνήμη, μειώνουν τη χοληστερίνη και τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Ακόμη έχει βρεθεί ότι προστατεύουν από την εμφάνιση κατάθλιψης.

Ψωμί και Δημητριακά Ολικής Άλεσης: Περιέχουν σημαντική ποσότητα φυτικών ινών, πρωτεΐνης, θειαμίνης, ριβοφλαβίνης, νιασίνης, βιταμίνης Ε, ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου και ψευδαργύρου. Συμβάλλουν στη σωστή λειτουργία του εντέρου, στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και την προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα προϊόντα που έχουν σπόρους, περιέχουν και ω-3 λιπαρά οξέα.

Αμύγδαλα, Καρύδια και Καρποί: Περιέχουν καλής ποιότητας πρωτεΐνη, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, βιταμίνη Ε, φυτικές ίνες, μαγνήσιο, φώσφορο. Προστατεύουν από κρίσεις υπερφαγίας, καρδιαγγειακά νοσήματα και κάποιες μορφές καρκίνου. Γενικώς οι ξηροί καρποί, όπως γνωρίζουμε όλοι, είναι μια τροφή που αποτελεί πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Ειδικά τα αμύγδαλα όμως έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση σε θρεπτικά συστατικά από όλους τους ξηρούς καρπούς, και προσφέρουν στον οργανισμό μαγνήσιο, άφθονες φυτικές ίνες, βιταμίνη Ε, πρωτεΐνη, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο, κάλιο και καλά λιπαρά. Επίσης τα αμύγδαλα έχουν την ικανότητα να μετριάζουν το αίσθημα τη πείνας και να σας κρατούν χορτάτους για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποφεύγοντας έτσι την κατανάλωση περιττών θερμίδων που θα καταλήξουν λίπος στο σώμα σας.

Τσάι: Το πράσινο, το μαύρο και περισσότερο το λευκό, περιέχουν κατεχίνες που είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά που προστατεύουν τα τοιχώματα των αρτηριών και κατ’ επέκταση μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών, ενώ προλαμβάνουν τον κίνδυνο θρομβώσεων.

Σκόρδο: Έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση, ενώ θεωρείται ιδανικό για μολύνσεις ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ρίχνει τη χοληστερίνη, την αρτηριακή πίεση και περιορίζει τον κίνδυνο θρομβώσεων

Ελαιόλαδο: Περιλαμβάνει μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και βιταμίνη Ε. Βοηθάει στην μείωση της χοληστερόλης, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και προστατεύει από καρκίνο, καρδιαγγειακά νοσήματα και υψηλή αρτηριακή πίεση.

Μαύρη σοκολάτα: Περιέχει μεγάλες ποσότητες αντιοξειδωτικών και μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Ιδίως αυτές που περιέχουν πάνω από 60% κακάο. Όσο πιο σκούρα είναι η σοκολάτα τόσο λιγότερη ζάχαρη και βούτυρο περιέχει.

Τα μήλα: Τα μήλα είναι μια τροφή απαραίτητη για τον οργανισμό. Περιέχουν δύο ισχυρότατα αντιοξειδωτικά, την κατεχίνη και την κερκετίνη, και λειτουργούν ως ασπίδα για τον οργανισμό. Όπως όλα τα φρούτα είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, οι οποίες διευκολύνουν και τη διαδικασία του αδυνατίσματος. Προστατεύουν κατά των ιών, των καρδιοπαθειών, της πίεσης και του καρκίνου.

Τα αυγά: Τα αυγά είναι η καλύτερη, υψηλότερης συγκέντρωσης και πιο αγνή πηγή πρωτεΐνης. Είναι μάλιστα πλούσια σε ιώδιο, σελήνιο, βιταμίνη Β12 και βιταμίνη Β2. Τα αυγά βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους (μόνο τα ασπράδια), προφυλάσσουν τα μάτια και την καρδιά, και βοηθούν στην ορθή λειτουργία του εγκεφάλου.

Το κόκκινο κρασί: Το κόκκινο κρασί περιέχει και αυτό ισχυρά αντιοξειδωτικά, τα οποία είναι άκρως απαραίτητα για τον οργανισμό, σαπωνίνες και ρεσβερατρόλη. Το κόκκινο κρασί όταν είναι σε μικρές ποσότητες κατορθώνει να αυξήσει τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης στο αίμα, μειώνοντας έτσι των κίνδυνο για καρδιακά επεισόδια.